poniedziałek, 16 grudnia 2013

"Godny jest" 2013

Opublikowany w 1959 roku utwór Άξιον εστί (wym. aksion esti) Odiseasa Elitisa to zapewne jeden z najbardziej znanych dzieł literatury greckiej XX wieku. Sam Elitis zaś jest laureatem literackiej nagrody Nobla z 1979 roku. Zachodnia prasa pisała wówczas: "Czuje się grecki ogień, który napełnia dusze. Aksion esti mówi o ziemi greckiej. o kamieniach, dzieciach, ofiarach wszystkich wojen, od trojańskiego Agamemnona do podporucznika w Albanii. Mówi o mitycznych okrętach i wiecznej obecności mitu. Mówi z bólem o Grecji 1940 roku podobnej do Guerniki" [za: N. Chadzinikolau].

Aksion esti Odiseas Elitis

Dzieło Elitisa zyskało międzynarodową sławę także dzięki znakomitej muzyce skomponowanej przez Mikisa Theodorakisa. Jak mówił sam Theodorakis, gdy otrzymał od poety w darze ową "księgę narodu greckiego", dosłownie tej samej nocy skomponował muzykę do dwóch pierwszych jej części. "Chciałem tym samym udowodnić, jak bardzo ta muzyka istniała we mnie, potrzebne było tylko uderzenie trójzębem w skałę, żeby wytrysła żywa woda dźwięków" [za: N. Chadzinikolau].

Pierwsze wykonanie kompozycji Theodorakisa odbyło się w 1964 roku, od tego czasu było ono wykonywane wielokrotnie. Poniżej proponuję tegoroczną aranżację Aksion esti, pochodzącą niemal dokładnie sprzed pół roku - jest to zapis koncertu, który odbył się przed siedzibą Greckiej Radiofonii i Telewizji w bardzo szczególnym czasie: kilka dni po ogłoszeniu decyzji rządu premiera Antonisa Samarasa o likwidacji greckich mediów publicznych w ich ówczesnym kształcie.

Można posłuchać tego fragmentu koncertu w całości, wraz z elementami recytatorskimi, można też przewinąć film do dwóch moich ulubionych części:

- 2:53 - tu zaczyna się temat Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ (wym. tis dikieosinis ilie noite)
- 10:20 - tu natomiast usłyszymy temat Της αγάπης αίματα (wym. tis agapis emata)


Warto zwrócić uwagę na publiczność, która, jak się okazuje, w niemałej części zna słowa utworu. Być może dlatego, że jak pisał krytyk, "cierpienia, troski i nadzieje greckich pokoleń zostają [w tym dziele - przyp. mój] wyrażone przez Elitisa, a wyśpiewane przez Mikisa Theodorakisa" [N. Chadzinikolau]. A trosk współczesnym Grekom nie brakuje...

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Dziękuję za opinię!